Koasoandi Kan Ong Epwelpen Soumwahu En COVID-19 Nan Wehi Kan En Pohnpei

Koasoandi Kan Ong Epwelpen Soumwahu En COVID-19 Nan Wehi Kan En Pohnpei

-Intingda sang Reileen Joel

Palien wia news de Rongen Rahnwet en V6AH patohwen tuweng local chief executive en wehi kan nan Pohnpei (Sokehs, Nett, Uh oh Kolonia Town) pwehn alehdi ia arail tungoal plan de koasoandihn doadoahk me pahn iang sewesehda kahpwal en kepinsalehd de soumwahu en COVID-19 me mie nan Pohnpei. Eri kitail pahn ketin koarongepene koasoandi en ehu ehu wehi pwukat.

Rohng sang wein Sokehs – Chief Magistrate en wein Sokehs Michael Lieman patohwan me ih iren kahpwal me wein Sokehs sapwellimankihdi nan irair en soumwahu wet iei duwen project de doadoahk oh sahpis en wehi eh pil wawaila oh pweiekidi mahs kisin ansou kis pwehki soumwahudahn irail tohn doadoahk kan. Mendahte kahpwal en soumwahu wet, oahpis en wein Sokehs pil nantihlahte pwe sahpis ong tohn wehi en pil langalangte mendahte ma tohn doadoahk pil malaulau la. Iren sawas me patohda ong wein Sokehs nan irair en soumwahu en COVID-19 wet iei me iangahki: dok en silasil oh wini sang Public Health en wein Pohnpei oh cash power wen $100 sang FSM Department of Health ong irail me likeilap akan. Chief Liemen pil doula oh patohwan me kahrepen oh kesempwalpen sawas pwukat iei pwe en iang sewese katikala mwekimwekid en aramas sang nan tehnpas akan. Chief magistrate pil men koangoangehki tohn wein Sokehs ren kalahngan kanekehla sapwellimarail de arail tungoal vaccination de dok en silasil kan, kin doadoahngki mehn perehre, oh nantieng dehr patehng kapokon kan pwe kaidehn ren perehsang te pein irail soumwahu wet ahpw ren pil sowese perehsang irail me likeilap akan, me kohwa soumwahu kan, oh me liseian kan soumwahu en COVID-19.

Rohng sang wein Nett – District government en Wein Nett ansou wet pil nannantihki arail tungoal pwukoah en koangoangehki tohn wein Nett en ketki de patohwan dok en silasil oh duwen me sansal sang District Administrator Daniel Edgar: sangete ni July 23 patohdo lel rahnwet, aramas 400 samwa ohpis en wehi patohwen apwaliala. Wein Nett pil iang sapwellimankihdi kahpwal en pweiekidi en sahpis ong tohn wehi pwehki doupeseng mwadang en soumwahu wet nan wein Nett. Pwehki kahpwal oh keper me soumwahu wet wiahieng wein Pohnpei, wein Nett ketin koasoanehdi me re sohte pahn iang patehng kamwadong kan en rahn en mweimwahu en pahret oh kemwekid en kapokon teikan nan Pohnpei lau kitail ketin maiaudahsang soumwahu wet. Wasahn mwemweit, kamwadong, oh pampap kan nan wein Nett pil ritidihsang mahs tohn wehi ansou wet. District Administrator patohwan me kahrepen koasoandi wet iei pwe wein Nett en kak iang sowese pere parpeseng de doupeseng en soumwahu wet oh patehng, re pil kesempwaliki oh men iang sawas katikala kapokon. E pil doula oh patohwan, “Iei pwukoah kesempwal ahpw mour ieias en aramas me keieu kesempwal.” Ihme kahrehda wein Nett ketin ehupene – ohpis en wein Nett patohwen ehu ong Mwoalen Wahu en wein Nett, ehu ong district council en wein Nett oh wiahda koasoandi wet – ma mie kemwekid de doadoahk nan Pohnpei me pahn sohte soanamwahu ong mour en sapwellimarail aramas akan ah iei wein Nett pil sapwellimanki pwuhng en sohte iang patehng. District Administrator pil wia ah tungoal kaweid oh pekipek ong tohn wein Nett ren kupwur marahrahda ketla de patohla Public Health oh ketki de patohwan dok en silasil ni ah patohwan, “Nan seiloak en mour wet, kitail sehse iahd COVID-19 pahn sohrala eri pwehn safe de soanamwahu oh ehu ehu tohn peneinei en pil kak roson mwahu….koaros en ketla dokala”.

Rohng sang Kolonia Town – Government en Kolonia Town patohwen kaunopada arail tungoal emergency plan mwohn dok en silasil ah leledo Pohnpei oh sapwellimarail plan de koasoandi kan ni oaralap iei me iangahki:

1. Lockdown – kolkoldien aramas akan nan lot kan de wasa oh sdohwa laud limau nan Kolonia me koasoandi en open pwe en pil kak mengei ong police kan en control mwekimwekid en aramas nan Kolonia.

2. Food security de epwelpen mwenge oh tehte ong tohn Kolonia Town- iei me iangahki container en rice, sali oh pilawa ape. Mayor en Kolonia Town Beterigo Jacob patohwan me iei met plan me Kolonia Town koasoanehdi sangete nin tapio, ma iei sawas en mwohni me kamanamandohng Kolonia Town pahn patohda.

Prosecutor de Chairman en Taskforce en Kolonia Town, Nixon Aldan, patohwen kasalehda me plan de koasoandi wet sohte pweida pwehki sawas wo sohte kamanamandohng irail ahpw dahme mie, iei mwurin ansou me soumwahu wet pwaradahr nan wein Pohnpei, oahpis en Kolonia Town patohwen alehdi sawas en cash power wen $100 sang FSM Department of Health ong irail me likeilap akan. Likin koasoandi oh sawas pwukat, Kolonia Town pil tungoalenkihdi kahpwal en wawailahn sahpis oh malaulaulahn irail tohndoadoahk en oahpis en wehi pwehki me tohto alehdier luhmwuhmw de kepinsalehd en COVID-19 oh ketiket de patopato ni arail tungoal ihmw kan – duwen me pil wiawi nan wehi teikan nan Pohnpei. Kolonia dispensary pil tungoalenkihdi kahpwal en pokonlahn aramas me ketla de patohla ketki de patohwan dok en silasil oh sawas en wini sangete ni July 19 patohdo oh pil iangahki sohla itar en wasahn park de peidien sdohsa likin dispensary. Ohpis en Kolonia Town pil nantieng wen arail kak en sowese irail tohn doadoahk en dispensary oh patohwanda sahpis kan me anahn ong aramas akan me ketdo de patohdo oh ketin de patohwen ale sawas ni dispensary oh pil nan Kolonia leledo rahnwet.

Rohng sang wein Uh – Oahpis en wein Uh oh UCV (Uh Corona Volunteer) patohwen ehupene oh sawaskihda arail tungoal tehte ong tehnpas akan nan wein Uh oh tehte pwukat iei me iangahki: rice paun 40, case en malek, oh butane stove ong ihmw de tehnpas akan nan wein Uh. Vice Chairman en UCV Santos Abraham patohwen kasalehda me keieu en nehne en tehte pwukat tepida ni July 29 oh nan keieun kanehne wet iei tehnpas epwiki en irail me likeilap oh kohwa soumwahu kan. Keriaun nehne wiawi ni August 6 oh keriaun kanehne wet iei ong luhwen irail me likeilap oh kohwa kan. Kesiluhn kanehne tepida ni August 17 ong irail me sohte doadoahk en wai oh pil iangahki me doadoahk en wai kan. Kapahieu, kelimau, oh keweneun nehne ahpw pahn tepida mwuri. Vice Chairman patohwan me kaunopada pwukat wia iren kapatapat kei ong kaunopada kan me mie nan ehu ehu ihmw de tehnpas nan wein Uh, pwe ren kak nahk ansou me kepinsalehd wet mie nan ehu ehu tehnpas. Chief Minister en wein Uh, Rofino Primo, patohwen kasalehda me likin sawas pwukat, mie sawas tohrohr kei patohsang irail soupeidi de lengileng kan en wein Uh oh business kan ong epwelpen tehte pwukat me patohieng ihmw de tehnpas koaros me pato nan wein Uh oh nan irepen wein Uh. Vice Chairman en UCV men patohwen patkihieng ohpis en wein Uh, Chief Minister, sounkopwung lapalap oh mwoalen wahu en wein Uh oh peki management en school kan nan wein Uh mwohn sukuhl ah pahn tepida nan September. Pekipek wiawihieng principal de kaun en sukuhl kan nan wein Uh en kalahngan oh patkihieng PTA pwe doarepen irail serihn sukuhl kan en kakehr soan. Tohn doadoahk kan en kempahn kamarain kan en wein Uh en pil dok en silasil la patehng seri koaros me sukuhl de pahn sukuhl nan wein Uh. Patehngete met, Vice Chairman pil koangoangehki sukuhl kan en pil kaunopada wasahn omwiomw pwe silepen seri kan en pil kak kehlail erein ansou me re pahn patopato nan kelen sukuhl. Chief Minister pil patehngete ire pwukat oh patohwen weliandi tohn wein Uh unsek oh wia sapwellimarail kaping lap ong mwahnakapw oh peinakapw akan me iang towe UCV oh wiwia sahpis nan wein Uh, ong speaker oh pwihn en kou kosonned en wein Uh oh irail council kan oh pali kan koaros pwehki kupwur sapan me re sapwellimanki de tungoalenki oh pil kak kaunopada wen mwohni kei me iang sowese mehlel doadoahk en UCV.

Local chief executive en wehi kan nan Pohnpei pil patohwen wia arail tungoal kaping ong business kan koaros, pali kan koaros, oh tohn wehi unsek pwehki ehupene me mie sangete nin tapio leledo rahnwet me pil kahrehieng ansou me soumwahu wet leledo Pohnpei, kaunopada oh sawas kan me patohda, mie lipwe. Kaun en wehi pwukat pil kaimwsengkihla sapwellimen tohn wehi kan kaping ong FSM oh Pohnpei State government pwehki arail ketin de patohwen apwalih pehi wet sangete ansou me soumwahu wet leledo. Likin kaping koaros me sansalehr, local government pwukat pil men patehngete koasoandi kan en kempahn roson mwahu kan en Pohnpei State oh FSM Government ong epwelpen soumwahu wet me miehier nan Pohnpei oh sowese kakehlaka koasoandi pwukat sang ni arail kin kangoangehki, kaweidiki, oh pil katakatamanki tohn wehi ren kupwur marahrahda oh ketla ketki dok en silasil, kin doadoahngki mehn perehre oh nantihieng dehr patehng kapokon kan oh iren kaweid teikan me pidada COVID-19.

Komw pil kak mahsanih rohng wet nan video me pato nan YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=_Lfk0ZT13_s&t=24s

-Kilel kaunopada sang Patrick Pedrus